KUR’AN’DA ALLAH, EVREN VE YARATILIŞ

 

KUR’AN’DA ALLAH, EVREN VE YARATILIŞ

ALLAH VE ÂLEM

Allah kadir-i mutlaktır. Her şeyin dönüşü O’nadır (10/4, 30/11).  O, yaratıcıdır (96/1), yaratma sürecini başlatan (30/27) ve dilediği gibi yaratandır (35/1). Başlangıçta gökleri ve yeri yarattı; onları duman ya da nebülöz halindeki bir cevher gibi bir araya getirdi (41/11) ve daha sonra onları birbirinden ayırdı (21/30). Gökler ve yer, üzerindeki tüm ürünleriyle birlikte bağımsız varlık, olarak O’nun tarafından altı günde (:altı büyük evrede) yaratılmıştır (7/54, 3/10, 32/4, 57/4). Kategorik olarak düşünüldüğünde, ilahi bir gün çok uzun bir süreye, söz gelimi bizim hesabımızla bin yıla (22/47) ya da hatta elli bin yıla denktir (70/4). Kategorik düşünülemediği takdirde, O’nun istekleri bir göz açıp kapayıncaya (54/50) ya da daha az bir sürede (16/77) yerine gelir; zira O’nun arzusuna karşı koyacak hiçbir şey yoktur. O bir şeye “Ol!” değinde olur (6/73, 1935). O’nun buyruğu kesindir (6/34); kimse onu değiştiremez (6/115). O, geceyi gündüzün üzerine bir örtü gibi örter, gece ve gündüz birbiri ardınca gelir. Yarattığı güneş, ay ve yıldızların tümü O’nun kanunlarıyla (7/54, 87/2-3)  ve O’nun emriyle hareket ederler (16/12). Göklerde ve yerde bulunan her varlık O’nun emirlerine gönüllü olarak boyun eğer (3/83, 13/15). Ay da, güneş de kendileri için tayin edilmiş bir dönemde dönüşlerini tamamlar (36/38-39). Bir tohumun, çiçekleri ve meyveleri olan bir bitki haline gelmesi, uzaydaki galaksiler, gece ve gündüzün birbiri ardınca gelmesi… Bunlar ve diğer tüm olaylar her şeyin belli ölçü, oran, düzen ve kanun dahilinde hareket ettiğini gösterir (10/5, 25/2, 36/3/-40, 54/49, 67/3, 80/19). O her şeyi yaratan, var eden ve onlara şekil verendir(59/24). Gökten yağmuru uygun bir ölçüde yere indiren, toprağın ıslanmasını sağlayan, ölü olan toprakta hayatı vücuda getiren (43/11) O’dur ve daha sonra o suyu gidermeye de kadirdir (23/18).

Allah alemlerin Rabbidir (1/2). O’nun gücü her şeye yeter (57/2) ve göklerin ve yerin tüm güçleri O’na aittir (48/4,7). O kerim olan arşın (23/116, 38/180, 43/82), şafağın (felaq) Rabbi (113/1) ve tüm yükselme derecelerinin Rabbi’dir (70/3). O arzı uzatır (13/3), -tıpkı bir beşik gibi- uygun bir ölçüde gökten su indirir (43/11); onu diri kılmak için (29/63), meyveleri, tahıl ve bitkileriyle (16/10-11, 55/10-13) ve bitkileri çifter çifter yarattı, her birini öbüründen ayrı olarak (20/53) ve tüm diğer şeyleri de çiftler halinde (erkek ve dişi halinde) yarattı (43/12). O,  gök kubbeye düzen ve mükemmeliyet verir (78/28) geceye karanlığını kuşluk vaktine aydınlığını verir (79/29), yeryüzüne suyu, otlakları ve dağları yaydı (79/30-33); pınarları (36/34), akarsular (67/30) ve denizler (16/14; 25/53; 55/24), gemiler (16/14; 55/24), hayvanlar (16/5; 25/49; 43/12); inci ve mercan (55/22); güneş ve gölge (25/45-46); rüzgar ve yağmur (25/48-50); gece ve gündüz (25/47); ve biz insanların bilmediği daha nice şeyler… Ölü bir ülkeye hayat veren ve yarattıklarından birçoğunun susuzluğunu gideren O’dur (25/49) ve güzel ve gönül açıcı bahçeler içinde ağaçları bitirmiştir (27/60). 

Göklerin ve yerlerin ve onların arasındaki her şeyin hakimiyeti Allah’ındır (2/255; 3/2; 40/65; 43/86). Doğu ve batı O’nundur. Ne yana dönerseniz dönün, O, oradadır; zira O her şeyi kuşatmıştır (2/115; 55/17; 73/9). O’nu ne uyuma ne de uyuklama tutar. O’nun kürsüsü gökleri ve yeri kaplamıştır ve yarattıklarını koruyup gözetmekte O’nun için hiçbir güçlük yoktur, O yücedir, büyüktür (2/255).

Allah yalnız yaratıcı değil aynı zamanda merhametlidir (1/2; 6/164; 10/32), rızık verendir (7/54; 11/6; 27/64; 29/60; 51/58), koruyandır (2/257; 3/150; 66/2; 93/6), yardımcıdır (3/150; 4/45; 40/51), hidayet verendir (6/71, 78; 26/73; 92/12; 96/7) ve tüm yaratılmışların darda kalmışların yardımına yetişendir (27/62).

Allah dünyayı eğlence olsun diye yaratmadı (21/16). O belirlenmiş bir süreye göre (46/3), bir amaca binaen ve bir plana göre yaratıldı; fakat bunlar insanoğlundan gizlenmiştir. Allah planlayıcıların en iyisidir (3/54). O kanunlar çıkarır ve rehberlik yapar (87/3), her şeyi bir ölçü ve takdire göre yaratır ve düzenler (25/2; 54/49) ve ona yol gösterir (15/21), her şeyin hazinesi O’nun yanındadır ama O onu bir ölçü ile indirir (15/21). Bütün varlık bir amaca göre yaratılmıştır, insanın da yaratılış gayesi vardır (51/56; 2/148) o da Allah’a dönüştür (53/42).

Gaybın anahtarlarının hazinesi O’nun yanındadır (6/112). Allah her şeyi görür (10/61), O’nun yanında her şey bir ölçü iledir (13/8), yeryüzünde ve göklerde  O’na hiçbir şey gizli kalmaz, en küçük ve en büyük şey apaçık bir kitapta kayıtlıdır (3/5; 6/59; 10/61). Karada ve denizde O’nun bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez (6/59). O her konuşulan sözden haberdardır (21/4). Kalpten geçenler O’ndan gizli kalmaz (57/6; 64/4) çünkü O açık ve gizli her şeyi bilir (59/22).

Allah en iyi şekilde hüküm verendir (6/57; 10/109) ve asla haksızlık yapmaz (4/40). Hüküm gününde adalet terazilerini kuracak en küçük bir amel bile hesaplanacaktır (21/47). O inanlara adil olmalarını buyurur (16/90; 57/25) ve adil olanları sever (3/172).

Allah güzel davrananların mükafatını zayi etmez (9/120). Allah çok cömert ve zengindir, bu yüzden iyi amelleri on misliyle ödüllendirir (6/160), cezaya gelince asla hak ettiğinden fazlasını vermez (6/160; 37/39).

ALLAH VE EVRENİ YARATMA ÖYKÜSÜ

Allah birdir (112/1; 2/163, 255; 3/2,6,18; 6/19,22; 11/14; 41/6), O’ndan başka ilah yoktur (2/255), O doğurtmamış ve doğrulmamıştır (112/2-4), O’nun kızları da oğulları da (2/116; 6/100; 10/68; 19/35; 23/81; 37/151,157) yardımcıları ve ortağı da bulunmamaktadır (5/75-76). O’nun ne bir dengi (112/4; 16/51; 6/22-24; 23/92; 59/23) ne de bir benzeri vardır (42/11). O göklerin yerin, bu ikisinin arasındakilerin ve insanların gerçek yöneticisidir (23/116; 3/26,189; 4/1-3; 40/16; 6/75). Yönetimin ve yüce tahtın gerçek sahibidir (59/23; 9/129; 23/116; 37/180; 43/82); alemlerin görünen ve görünmeyenlerin Rabbidir (1/2; 16/77). O bir Rab olarak kutsaldır, esirgeyendir, bağışlayandır, esenliktir, güven vericidir (59/22-23). Sözü geçen gururlu ve adil bir Meliktir (59/24; 4/40; 7/29). En güzel söz, en güzel hüküm O’na aittir (6/57; 10/109; 25/33; 39/23). Yerlerin ve göklerin tüm güçleri O’nundur (48/4,7). O gözetip koruyan, üstün olan, varlığı yasalara bağlı kılan, büyüklükte eşi olmayan (59/23), düşmanlarının tuzaklarını boşa çıkarandır (3/54). Bilgilidir; bilgileri yazmakla bitmez (40/7; 18/109); hatta ağaçların tümü kalem, tüm denizler mürekkep olsa, buna yedi kat daha eklense kelimeleri yine tükenmez (31/27). En güzel isimler O’nundur (59/24). O tek hakikattir; her şey O’na muhtaçtır; O hiçbir şeye muhtaç değildir (2/115; 6/62; 20/111). O diridir (2/255; 20/11; 3/2), evveldir, ahirdir, kendisini varlıkla gösteren, zatı görünmeyendir (57/3). İdrakler onu kuşatamaz, O idrakleri kuşatır (6/103). O göklerin ve yerin nurudur (24/35). O’nun her şeye gücü yeter (2/20;3/26; 25/54); gizli ve açık her şeyi bilir (2/29,33,231; 5/7,9), her şeyi işitir ve görür (2/96,110; 4/58) ve her şeyi O irade eder (28/68). O’nun arzusuna, azabına gücüne karşı koyacak hiçbir güç yoktur. Mülkünde dilediği gibi hareket eder. O‘nun buyruğu kesindir; hiç kimse değiştiremez (6/37,115). Yaslarında ve adetlerinde bir değişiklik olmaz (17/77; 33/38-39; 35/43; 48/23). Hayır, şer, iyilik, kötülük hep O’ndandır (15/60; 21/101; 10/11; 39/62). İstediğini yaratır, dilediğini seçer (28/68). Dileyeni saptırır, dileyeni doğru yola iletir (14/4; 16/93). İstediği gibi hükmeder; O hükmedenlerin en iyisidir (95/8; 10/109; 7/87). Her şeyi koruyup gözetir ve gözetler (4/1). Yerleri ve gökleri koruyup gözetmek ona güç gelmez (6/102). Yerleri ve gökleri ve ikisinin arasındakileri hep hak ile yaratmıştır (44/38-39; 46/3). O irade etmeksizin hiçbir şey olmaz (81/29). Bir şeyin olmasını isteyince sadece ol der, o da hemen oluş sürecine girer (6/53; 19/25). O her an iştedir (55/29). O’nun istedikleri, bir göz açıp kapayıncaya kadar, ya da daha az bir sürede yerine gelir (55/51; 16/77). Göğü, yeri ve ikisinin arasındakileri oyun ve eğlence, boş bir eğlence olsun diye yaratmamıştır (38/27; 44/38-39; 21/16). Geceyi gündüzün üstüne bir örtü gibi örten, geceyi ve gündüzü birbiri ardınca getiren (7/54; 87/2-3), Güneş’i ve Ay’ı kendisine boyun eğdiren (13/2; 31/29); burçları (25/25), gök gürültüsünü ve yıldırımları yaratan (13/13; 30/24) bir tohumun çiçek ve bitki haline gelmesini sağlayan, insanı aşamalar halinde var eden, bulutları rüzgarla süren, yağmuru gökten belli bir ölçüye göre indiren hep O’dur (10/5; 25/2; 36/37-40; 54/49; 67/3; 80/19). Bunları boşuna yaratmamıştır; insanı umutlandırmak, korkutmak öğüt vermek ve düşünüp ibret almalarını sağlamak için var etmiştir (30/24; 44/58; 14/52). O hem görünen hem de görünmeyen evrenlerin Rabbidir (1/2; 16/67); görünen ve görünmeyen tüm güçler O’na aittir (48/4,7). O yüce tahtında sahibidir (27/26; 23/116; 43/82); tahtına oturmuştur (7/54; 10/3); tahtının ayağı yerleri ve gökleri kaplamıştır (2/255); eli her elin üzerindedir (48/10); O’nu tahtında ne uyku ne de uyuklama tutar (2/255). Her şeyi tahtından yönetir, her şeyin hâkimiyeti O’na aittir; hâkimiyetinde bir ortağı yoktur (2/255; 3/2; 40/65). Yüksek karar konseyi (mele-i a’la) (38/67-69; 37/6-8), katipleri (50/17), kolluk kuvvetleri ve orduları (48/4; 74/31; 37/172-173; 9/25-36) ve hatta şerefli elçileri vardır; dileğini, isteğini, emrini elçileri aracılığıyla iletir (69/40). Doğu da batı da O’nundur; ne yana dönerseniz dönün O, oradadır; zira O her şeyi kuşatmıştır (2/115; 55/17; 73/9). Sadece O ebedidir; O’nun yüzü (:zatı) dışında her şey yok olmaya mahkûmdur (55/26-27).

GÖKLERİN VE YERİN YARATILIŞI

Allah gökleri, yeri ve bu ikisi arsındakileri, altı evrede yaratmış, sonra su üstündeki tahtına oturmuştur (32/4; 7/54; 11/7). Tahtı yerleri ve gökleri kaplamıştır. Göklerde ve yerdekilerin hepsi O’nundur, mülkünde bir ortağı da yoktur (2/255). Dilediğini yapmakta özgürdür ve yaptıklarından da sorumlu değildir (21/23). Melekler, O’nun elçileridir ve tahtını kuşatmıştır (39/75). Gerek tahtını taşıyan gerek tahtın çevresindeki melekler, Rablerini övgüyle anarlar ve O’na inanıp güvenirler (40/7).

En başında gökler ve yerler bitişik idi, onları Allah ayırdı (21/30). İki günde yeryüzünü planlayıp yarattı (41/9). Yeryüzünü yaydıkça yaydı, uzattı (15/19-21; 51/48; 16/15-16; 13/13). Onu tıpkı bir beşik gibi yaptı (20/53). Yerin üstünde sabit dağlar var etti, orayı bereketlendirdi, araştırıp için rızıkları dört günde planlayıp yarattı (41/10). Yeryüzünü döşedi, yollar açtı (20/53), insanlar ve hayvanlar yararlansın diye suyunu ve otlağını çıkarttı, dağları yerli yerine oturttu (79/27-33). Orada, insanlar için ve insanların rızıklarını veremeyeceği kimseler için, geçimlikler var etmiştir (15/19-21; 16/15-16). Her şeyin hazinesi O’nun yanındadır ve O onu belli ölçülerde indirir (20/53; 43/12). O bitkileri ve diğer her şeyi meyveler, tahıllar, bitkiler çıkarmak için yoğunlaşmış bulutlardan şarıl şarıl su indirmiştir (78/14-16; 43/11; 29/63). Bulutları O sürer, birbirine katıp kavuşturur, yığın haline getirir, gökte dağ gibi olmuş bulutlardan dilediğine dolu yağdırır onu afet yapar (24/43).İndirdiği suyu bir ölçüyle indirmiş ve onu yerin sakini yapmıştır. Kuşkusuz bu suyu yok etmeye de gücü yeter (23/18). Fakat O, insanı gözettiği için yeryüzünü bir yerleşim yeri yapmış, arasında nehirler var etmiştir (27/61). Yeryüzünde birbirine komşu toprak parçaları, üzüm bağları, ekinler, çatallı çatalsız hurmalıklar vardır. Tüm bunlar tekbir suyla sulanmaktadır (13/4). Yine yeryüzünde tatlıyla tuzlu suyu yaratıp, ibret olsun diye onların birbiriyle karışmasını önlemiştir (55/19; 25/53). Yeryüzünde yürüyen hayvanlar, iki kanadıyla uçan kuşlardan ne varsa hepsi bir topluluktur (6/37). Hayvanlardan yük taşıyanı ve tüyünden döşek yapılanları yaratan O’dur (6/142). Onların kimilerinin, etinden, sütünden, ulaşım aracı, binek olarak yararlanılsın, zinet ve güzellik olsun diye var etmiştir (16/5-8).