DİN ANLAŞILIR DEĞİL Mİ?

 

Dİn anlaşılır değİl mİ?

İnsanların zihinlerinde dinin yeterince açık ve anlaşılır olmadığına dair bir düşünce vardır. Bu düşünceyi dillendirenlerin büyük çoğunluğu dini öğrenmek için okuyup araştırma yapmış değildir. Bazı insanlar Kur’an’ı bir kez olsun okumadan Kur’an hakkında türlü zanlarda bulunurlar. Sanki okuyup anlaması kendi görevi değilmiş gibi Kur’an’daki bazı konuları farklı anlayıp yorumlayan hocaları bahane ederler.

Kayda değer bir inceleme yapmadan, dinin yeterince açık ve anlaşılır olmadığını düşünen ve bu sebeple dine ilgisiz kesilen insanların günlük hayatta nelere ilgi duyduklarına şaşarsınız. Örneğin kamuoyunu dalgalandırıcı bir haber çıksa onunla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için sorup soruştururlar. Ünlüler hakkında bilgiler edinirler. Hangi kıyafetlerin hangi mağazalarda kaç fiyata olduğunu bilirler. Yani kısacası insanların büyük çoğunluğu etraflarındaki gerekli gereksiz her şeye karşı yoğun bir merak içinde yaşarlar.

İnsanlar, Allah’ın mesajını dikkate almadıkları gibi aynı zamanda önyargılı yaklaşırlar. Özellikle ülkemizde Kur’an’ı açıp okuyan ve anlamaya çalışandan çok Kur’an hakkında olumlu ya da olumsuz bilgi ve görüş sahibi olan insan vardır.

Suret-i haktan görünen başka bir iddia da “Kur’an’ı anlamak için ilmihal, fıkıh, kelam, hadis ve tefsir okunması”dır. Bu iddiaya göre bu kitapların hepsini okumak akademisyenlerin bile yapamayacağı bir iştir. Bu kitapların hepsinden ikişer takım okusanız 200 cilt kitap eder. Bu kitapları okuduktan sonra onlardaki yanlış malumatlar Kur’an’a söyletmeye çalışılacaktır. Örnek olarak: Kıyamet alametleri, Hz. Peygamberin gaybı bilmesi, kabir azabı, berzah alemi, mehdi gibi meseleler Kur’an’a söylettirilmeye girişilecektir. Oysa bunların hiçbiri Kur’an’da geçmez ve asılsızdır. Önce Kur’an’ı okumak gerektir. Söz konusu kitaplar insanı ayrıntılara boğmaktadır. Kur’an’dan insanları uzaklaştırmaktadır. Bu iddiayı bilinçsizce tekrar edenler ise 600 sayfalık Kur'an'ı okumayıp 200 cilt kitabı nasıl okuyacağını hiç düşünmüyor olsa gerek.

Bir de sosyal medyada beyinlerinin son kullanma tarihi geçmiş hocaların “Meal okumak insanı dinden çıkarır. Kur’an anlaşılmaz.”  gibi asılsız ve Kur’an düşmanı sözleri kendine can simidi yapmaya çalışırlar. Hatta bazıları daha ileri giderek Bilmeyen kimseler dediler ki: "Allah bizimle konuşsa veya bize de bir ayet gelse ya!" (Bakara/118) Allah’ın bizzat iman etmeleri için kendilerini ikna etmesini bekler.

Muhakkak ki Kur’ân'ı düşünmek için kolaylaştırdık. Düşünen var mı? (Kamer/17)

Oysa insanların sandığının aksine, Kur’an açık, anlaşılır ve hacmine nazaran oldukça zengin içeriğe sahip bir kitaptır. Yani cevamiu’l kelim/az sözle çok şey anlatan bir kitaptır. Allah’ın varlığına, birliğine, isim ve sıfatlarına, her an her şeye hâkim oluşuna, yardımına dikkat çeken ayetler vardır.  Yer, gökler ve canlılar gibi tüm yaratılmışlar üzerine düşünmeye sevk eden ayetler içerir.  İbadetler, emirler ve yasaklar, beşeri ve sosyal ilişkileri düzenleyerek ahlâki ilkeleri belirleyen ayetler vardır. Geçmiş dinlere uyanlar ile çeşitli toplumların düştükleri hataları bildiren ayetler vardır. Cennet ve mükâfatları vaat eden, cehennem ve azap ile tehdit eden ayetler vardır.  Kısaca insanın dünyada ve ahirette hayır ve iyiliğe ulaşmasına yönelik ilahi bildirimler içerir. İnsanın düşünüp ibret alması ve kendine bir yol çizmesi için insana daha ne gerekebilir ki?

Muhakkak ki size apaçık ayetler, sizden önce gelip geçenlerden bir örnek ve muttakiler için bir öğüt indirdik. (Nur/34)

Birbirinden ayrı pek çok konuya temas etmesine rağmen Kur’an ayetleri arasında müthiş bir uyum vardır. Sanki yirmi üç yılda değil de bir defada indirilmiş gibidir.

İnsanların hem bireysel, hem de toplumsal durumlarıyla ilgili olarak sosyolojik ve psikolojik tahlillerde bulunur. Kitaplardaki tasnifler gibi giriş, gelişme ve sonuç kısımlarına ayrılmaz. Emir ve yasaklar, ahlaki buyruklar, geçmiş toplumlardan haberler, dünya hayatının gerçeği ve ölüm sonrasıyla ilgili hükümler kitabın tamamına yayıldığı için okuyucusunu sıkmaz, az sözle çok bilgi öğretir ve bu özelliği sebebiyle daima akıcılığını ve dinamizmini korur.

Bilmeyen kimseler dediler ki: "Allah bizimle konuşsa veya bize de bir ayet gelse ya!" Onlardan öncekiler de buna benzer sözler söylemişlerdi. Zihinleri birbirine benzedi. Biz, kesin olarak inanacak bir toplum için ayetleri apaçık bildirdik. (Bakara/118)

Kur’an’ın dini, akli, ahlaki, sosyal ve beşeri konularda ortaya koymuş olduğu eşsiz bütünlüğü yakalayabilmek için önceden edinilmiş bilgi ve kabullerle değil, temiz bir zihinle Kur’an’a başvurmak ve ilahi mesajı bu yolla kavramak gerekir. Kur’an sadece emir ve yasaklardan oluşan bir buyruk kitabı değildir. Ahlaki prensipleri bireysel ve toplumsal anlamda bir yaşam kılavuzudur. Okumayı, incelemeyi, araştırmayı ve düşünüp anlamayı teşvik eden ayetleriyle ilme sevk edici bir aydınlatıcı bir rehberdir. İnsanların doğru ile yanlışı öğrenip birbirinden ayırt etmelerini sağlayan, toplumsal düzenin sağlanması ve bireylerin hem bu dünyası, hem de ahireti için hayırlı olacak emir ve yasaklarıyla ilahi bir hukuk kitabıdır.

Bu, Rabbinin dosdoğru yoludur. Düşünen bir topluluk için ayetleri ayrıntılı olarak açıkladık. (En’am/126)

Allah’ın emir ve yasakları son derece açıktır. İnsana düşen, söz konusu emir ve yasakları okuyarak Allah’ın kendisinden neler istediğini öğrenip uygulamaya çalışmaktır. Kur’an’ı dikkatlice okumak ve bu yolla ve onun indiriliş gayesini kavrayarak Kur’an’ı yaşam rehberi edinmek gerekir. Kur’an’ı anlamadıklarını iddia edenler onu emek vererek okumayanlardır. Kur’an’da kitabın indiriliş gayesi şu şekilde ifade edilir:

Her ümmete kendi içlerinden bir şahit getirdiğimiz gün seni de bunlara şahit getireceğiz. Kitabı sana her şeyin açıklayıcısı, hidayet, rahmet ve teslim olanlara bir müjde olarak indirdik. (Nahl/89)

Biz sana kitabı yalnızca, hakkında ihtilafa düştükleri şeyi onlara açıkça bildirmen ve iman eden bir kavme rahmet ve hidayet olması için indirdik. (Nahl/64)